PAK JIJ ALS ZORGPROFESSIONAL ZELF DE REGIE?

Als ik deze column schrijf is de zomer al bijna voorbij. De zomerperiode is voor Optima Farma een wat rustigere periode qua afspraken. Voor mij is dit een periode waarin ik meerdere apotheken (openbaar, poliklinisch en apotheekhoudende huisarts) door het hele land bezoek. Voor alle apothekersassistenten die ik aan het werk gezien heb geldt: iedereen zet zich 100% in om als zorgverlener een patiënt te helpen.

Maar wat een grote verschillen zijn er, over hoe het werk ervaren wordt, als ik met verschillende collega’s in gesprek ga. Er zijn apothekersassistenten die enthousiast zijn, waar je direct bij binnenkomst in de apotheek voelt dat er een fijne sfeer hangt. Waar collega’s even bijspringen om elkaar te helpen. Echter, wat heel jammer is, deze goede sfeer voel ik niet in elke apotheek. Zo raakte ik in gesprek met een apothekers assistent die aangaf: “Dit is mijn laatste werkdag in deze apotheek, ik ga het nog één keer proberen in een andere apotheek, maar als het daar ook niet lukt, ga ik iets heel anders doen. Het werken in de apotheek is niet leuk meer!”

Ik vroeg: “Maar wat heb je zelf geprobeerd om het werk leuker te maken? Ga je het gesprek aan met collega’s en je werkgever? Volg je wel eens een cursus, ga je wel eens naar een congres? Heb je extra taken in de apotheek? Waar liggen je interesses? Ben je bekend met de beroepsvereniging, met collega-apothekersassistenten die zich inzetten voor ons beroep? Onze beroepsvereniging zet zich sterk in om het vak van apothekersassistent weer aantrekkelijk te maken, door weer meer farmaceutisch inhoudelijk werk te kunnen verrichten. Maar het antwoord luidde: “Nee, ik heb niets van dat alles gedaan en ik volg verder niks. Het heeft toch allemaal geen zin, want er verandert toch niets.” Dit is duidelijk een collega die het heel zwaar heeft. Die ook aangeeft, dat ‘er toch niets verandert’.

Maar door dit alleen te roepen en verder niets te doen, zal er ook weinig veranderen. We hebben op het ogenblik te maken met veel factoren die het werk er niet altijd makkelijker of leuker op maken. Collega’s, actief voor Optima Farma, zetten zich dagelijks in om deze problemen onder de aandacht te brengen bij overheid, zorg ver zekeraars en anderen. Immers de essentie van ons beroep komt in gevaar. Wij zien dat deze gesprekken effect hebben, dat beleids medewerkers steeds vaker het belang van het werk van apothekersassistenten gaan zien. Want door goede
farmaceutische patiëntenzorg kan goed geneesmiddelengebruik gestimuleerd worden en kunnen soms ziekenhuisopnames voorkomen worden. Apothekersassistenten signaleren en acteren indien er problemen zijn bij geneesmiddelengebruik.

Daarnaast, en niet onbelangrijk, is uit een onderzoek van Nivel naar voren gekomen dat een derde van onze bevolking lage gezondheidsvaardigheden heeft. Een hele grote groep patiënten blijft onze laag drempelige farmaceutische zorg nodig hebben! Ook zet Optima Farma in op nieuwe ontwikkelingen ons beroep aangaande. Kijkend naar de toekomst, denk hierbij aan onder meer hybride werken, consultvoering, jaargesprekken, ontslag- en opnamegesprekken. Het klinkt misschien allemaal nog ver weg, maar weet dat er dingen gaan veranderen. Zaken die het werk van apothekersassistenten ook weer leuker kunnen maken. Door zelf van de actualiteiten op de hoogte te blijven.

Trainingen te volgen en open te staan voor veranderingen, misschien een project op te zetten, kun je je hier op voorbereiden en misschien zelf een bijdrage leveren aan je eigen werkplezier. Want door zelf iets op te pakken, kun je proberen dingen te veranderen. Er kan vaak meer dan je denkt.

Pak jij als zorgprofessional zelf de regie?

Trudy van Geffen
Voorzitter Optima Farma

Ps. Wil je n.a.v. de column reageren, stuur een mail naar secretariaat@optimafarma.nl

‘Goede Start’

In de week van 17 juni t/m 21 juni vond de ‘week van het Gezond Zwanger Worden’ plaats. Vanuit Optima Farma ben ik betrokken geweest bij dit traject vanuit VWS. Meedenken met wat we in de apotheek kunnen betekenen voor een ‘Goede Start’. Al jaren plakken veel apotheken al foliumzuurstickers op de anticonceptiepil, maar veel gaat nu via Central Fill en niet alle jeugd kiest meer voor de “Pil’. Dus hoe bereik je deze hele doelgroep? Het juist gebruiken van foliumzuur voor en tijdens de zwangerschap heeft echt de aandacht nodig.

Door VWS is het actie programma Kansrijke Start in 2018 gelanceerd vanuit de overtuiging dat ieder kind de best mogelijke start van zijn of haar leven verdient. De eerste 1000 dagen in het leven van een kind zijn belangrijk voor de ontwikkeling van later. Door te investeren in een ‘Goede Start’ bouwen we aan een gezonde volgende generatie.

Een ‘kansrijke start’ begint bij het gezond en bewust kiezen voor een zwangerschap en begint daarom al voor de bevruchting. Wat kunnen we hierin in de apotheek betekenen? Naast het advies om foliumzuur te gebruiken ligt er een rol om met medicijngebruikers in de vruchtbare leeftijd indien nodig het gesprek aan te gaan en deze groep voor te lichten. Kan het geneesmiddel wel of niet samen met een zwangerschap. Een patiënt moet ook niet zomaar stoppen, maar het gesprek ‘vooraf’ bij een kinderwens aangaan in de apotheek. Soms is doorgaan in aangepaste dosering met het geneesmiddel wel mogelijk, of er is een switch noodzakelijk. Vaak moet helemaal gestopt worden bij teratogene werking of zoals in het geval met levothyroxine dient al aan begin van de zwangerschap juist de dosering te worden verhoogd.

Natuurlijk is bekend dat alcohol en roken slecht zijn voor een ongeboren kind, zo ook verschillende geneesmiddelen. Er zijn geneesmiddelen die vallen onder het zwangerschapspreventieprotocol. Tijdens het gebruik van deze geneesmiddelen (door de vrouw of man), zoals bv. isotretinoïne, topiramaat en valproïnezuur moet voorkomen worden dat de vrouw zwanger wordt vanwege een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen. Hier hanteert de voorschrijver en de apotheek een protocol. Controle op anticonceptie en geen bestaande zwangerschap bij de start van de behandeling. Dit wordt vastgelegd in het zorgdossier van de patiënt. Naast de geneesmiddelen die onder dit protocol vallen zijn nog meer geneesmiddelen waarbij de afweging van een zwangerschap goed moet worden gemaakt. Hier ligt ook een rol voor de apotheek. Hoe begeleiden we deze patiënten? Wanneer weten we of er een kinderwens bestaat? Hoe, wanneer en hoe vaak spreek je patiënten hierop aan?

Laten we dit oppakken, onze zorgverlenersrol hierin goed laten zien. KNMP en VWS hebben materialen ontwikkeld om mensen te attenderen; posters, narrow cast.

knmp.nl/themakalender of kansrijkestartnl.nl/actieprogramma wees bewust en geef iedereen een ‘Goede Start’.

Marga Schilder
Vice-voorzitter Optima Farma

Ps. Wil je n.a.v. de column reageren, stuur een mail naar secretariaat@optimafarma.nl

Vrijwilliger bij Optima Farma

Mijn eerste contact met Optima Farma was het HBO symposium in januari 2023. Ik had de aankondiging hiervoor op LinkedIn voorbij zien komen en de onderwerpen van de lezingen trokken mij erg aan. Daarnaast had ik behoefte aan contact met andere farmaceutisch consulenten of managers, dus dit leek mij een perfecte gelegenheid.

Ik wist op dit moment nog (te) weinig van Optima Farma. “Een beroepsvereniging toch?” Dus ik dacht aan een groot kantoor met veel medewerkers die de hele dag voor Optima Farma werken. Logisch dat zij een symposium zoals dit organiseren. Dacht ik.

Maar niets bleek minder waar! Het symposium werd geopend door de voorzitter van Optima Farma. Zij vertelde wat ze als beroepsvereniging allemaal doen en dat ze afhankelijk zijn van vrijwilligers wie allemaal in hun vrije tijd zich inzetten om een symposium als dit te organiseren. Ik was diep onder de indruk. Optima Farma doet zo veel voor ons als apothekeresassistenten en farmaceutisch consulenten, het was niet eens allemaal op te noemen in het openingswoord.

Tijdens de lunch zat ik aan tafel met de bestuursleden en een aantal vrijwilligers van Optima Farma die allemaal enthousiast vertelden over ons beroep, over de beroepsvereniging en hoe ze nog vrijwilligers zochten. Wat een prettige sfeer deze dag. Het was gemoedelijk, iedereen was benaderbaar en ik raakte erg enthousiast. Na deze dag heb ik mij direct aangemeld als vrijwilliger.

Nu, een jaar later, heb ik Optima Farma al mogen helpen met het organiseren van vele leuke activiteiten. Dankzij de vrijwilligersdagen die het bestuur organiseert heb ik de andere vrijwilligers leren kennen. Samen hebben we een studentensymposium georganiseerd voor tweede- en derdejaars studenten van de opleiding apothekersassistent. De studenten konden verschillende stands bezoeken en we hadden interessante lezingen kunnen organiseren. Verder hebben we allemaal geholpen bij het congres wat Optima Farma elk jaar in november organiseert. Ben je hier nog nooit geweest? Zorg dan dat je er dit jaar bij bent! De mogelijkheid om stands te bezoeken, interessante lezingen te volgen en om met zoveel collega’s onder één dak te zijn vind ik echt een aanrader. Na dit congres ga je met veel nieuwe energie je werkweek in.

Wat heeft Optima Farma mij nog meer gebracht? Naast dat ik al heb mogen helpen met het organiseren van prachtige evenementen, ben ik mee geweest naar het KNMP voorjaarscongres en naar de Landelijke dag ‘Passende zorg in zicht’. Ik heb mee mogen denken in een werkgroep over de ‘Toekomst van de extramurale zorg’, waar het NIVEL onderzoek over deed en we gaan nog naar een politiek café voor jonge professionals. Hier mogen we aan een aantal Kamerleden het belang van ons beroep vertellen, en wat het werken in een apotheek nou echt inhoudt.

Optima Farma heeft mij een golf van nieuw enthousiasme over ons beroep gegeven. Plus een netwerk wat steeds verder uitbreidt en een berg aan motivatie om ons beroep te promoten en om mij verder te willen blijven ontwikkelen. Ik ben benieuwd wat er nog meer op mijn pad gaat komen!

Annemarie Holtslag
Aankomend bestuurslid Optima Farma

Ps. Wil je n.a.v. de column reageren, stuur een mail naar secretariaat@optimafarma.nl

APOTHEKER 2040, APOTHEKERSASSISTENT 2040

Eind januari vond er een driedaagse bijeenkomst plaats. Hier gingen apothekers vanuit de openbare, (poli)klinische farmacie, industrie, technologie, onderzoek, verzekeraars en opleidingen met elkaar het gesprek aan over: Hoe ziet het beroep van apotheker er in 2040 uit? Naast apothekers waren er ook afgevaardigden vanuit de huis artsen, de patiëntenfederatie, medisch specialisten en als afgevaardigde van de apothekers assistenten mocht ik hieraan deelnemen.

Nederland heeft op korte termijn te maken met een zorgvraag die ontzettend toe zal nemen. Immers, er staat ons een dubbele vergrijzing te wachten. Mensen worden ouder. De zorgvraag neemt toe. Maar het aantal zorgverleners zal zeker niet toe nemen. Hoe kunnen we in 2040 nog optimale farmaceutische zorg verlenen? En hoe ziet deze farmaceutische zorg verlening er dan uit? Ook op financieel gebied zullen er stappen gezet moeten worden. Je kunt dit alles zien als iets wat ons gaat overkomen, en denken, we zien het allemaal wel. Echter, je kunt dit ook zien als een grote uitdaging en nu gaan nadenken over de mogelijkheden die we hebben in 2040. Welke stappen kunnen we en moeten we nu daadwerkelijk zetten?

Deze bijeenkomst was een grote eye opener. Wat houdt dit alles nu in voor de apothekersassistenten die al jaren in de farmacie werken, maar ook voor de apothekersassistenten die nu een opleiding volgen? Duidelijk is dat er op technologisch gebied veel ontwikkelingen zijn. Ook zorgverleners gaan/moeten hier gebruik van maken. Leuk om te horen van diverse aanwezige apothekers wat er nu al mogelijk is. Dan kun je denken aan ondersteuning bij onze werkzaamheden, maar ook aan het ont wikkelen van nieuwe geneesmiddelen en de werking daarvan.

Hoe kunnen we straks optimale farmaceutische zorg leveren? Met gebruik van AI (artificial intelligence)? Bijvoorbeeld bij de medicatiebewaking, het nakijken van recepten. Continu leveren van chronische medicatie, maar dan per patiënt een jaarconsult voor een geneesmiddelen check. Maar ook alle benodigde labwaarden lezen we direct vanaf een smartwatch of bril. Alle benodigde gegevens zijn voor de desbetreffende zorgverlener toegankelijk. Zijn er in 2040 dan nog apothekersassistenten? Apothekersassistenten blijven nodig. Echter, het beroep is in transitie. Er zal steeds meer ingezet worden op zorg. Consultvoering door middel van een e-consult, een huisbezoek. Inzetten op medicatieverificatie. En nog veel meer.

Niet alle patiënten kunnen meer direct mondeling te woord gestaan worden. Hybride zorg zal een plaats krijgen. Er zal ook een groter beroep gedaan worden op de zelfredzaamheid van patiënten. Echter, het aantal mensen met lage gezondheidsvaardigheden en mensen met complexe zorgvragen, zal groot zijn. Het is belangrijk dat er voor nu maar ook voor de toekomst, laagdrempelige farmaceutische zorg beschik baar is en blijft voor deze patiënten. Een apotheker kan deze zorg niet alleen verlenen, apothekersassistenten blijven hierbij nodig.

Dit betekent het nodige voor ons als beroepsbeoefenaren. Het werk wordt anders, (passende) scholing is en blijft belangrijk. Zien we dit als een grote zwarte wolk die boven ons hangt? Of zien we hier juist uitdagingen, die ook de werkzaamheden en het beroep van de apothekersassistent weer leuker en aantrekkelijker gaan maken?

Trudy van Geffen
Voorzitter Optima Farma

Ps. Wil je n.a.v. de column reageren, stuur een mail naar secretariaat@optimafarma.nl