UTRECHT – Nederlandse en Ierse wetenschappers hebben een erfelijk verband ontdekt tussen de neurologische ziekte ALS en schizofrenie, een psychiatrische aandoening. In families waarin ALS (een dodelijke zenuw/spierziekte) voorkomt, wordt relatief meer schizofrenie gezien.
Het is voor het eerst sinds lange tijd dat onderzoekers een snippertje informatie vinden in de moeizame ontrafeling van Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS). In Nederland lijden daar zo’n 1500 mensen aan, wereldwijd ruim 200.000. Schizofrenie komt bij bijna 1 procent van de Nederlanders voor.
Onderzoekers van het UMC Utrecht Hersencentrum en het Trinity College in Dublin denken dat de vinding kán betekenen dat de biologische oorzaak van deze – op het eerste gezicht zo verschillende – aandoeningen deels gemeenschappelijk is.
Hoogleraar neurogenetica dr. Jan Veldink, een van de coördinatoren van deze internationale studie, is verheugd over de ontdekking. „Dit is hoopvol nieuws. Er is nu een belangrijke stap gezet. Mogelijk draagt die op termijn bij aan meer aanknopingspunten en versnelling van het onderzoek. We zullen wellicht de mechanismen die bij deze aandoeningen zijn betrokken beter kunnen doorgronden.”
De ontwikkeling van geneesmiddelen voor ALS is nog ver weg.
Professor Veldink gelooft dat door de ontdekking steeds duidelijker wordt dat ALS een ’syndroom’ is: „In de collectie van ziekten die ALS waarschijnlijk is, zijn we op zoek naar de gemene deler.” De resultaten van deze genetische analyse onder bijna 13.000 ALS-patiënten en ruim 3000 mensen met schizofrenie zijn zojuist gepubliceerd in het wetenschapstijdschrift Nature Communications. Er blijkt een overlapping van 14 procent in het genetische risico voor deze twee ziekten.
In de wereld van schizofrenie en ALS wordt verheugd gereageerd op dit nieuws. „Het is te hopen dat de scheidslijn tussen ’neurologisch’ en ’psychiatrisch’ nu eindelijk kan worden opgeheven”, reageert 40-jarige Carola van Alphen uit Almere, lid van Anoiksis, vereniging voor mensen met schizofrenie. „Het is een onzinnige splitsing gebleken, die veel blokkeert.”
Bij Conny van der Meijden (56) uit Voorschoten openbaarde zich 18 jaar geleden ALS. Zij is daarmee een uitzondering. Na diagnose leven patiënten gemiddeld drie tot vijf jaar. Conny loopt met een looprek, haar armen zijn flink verlamd, haar spraakvermogen aangetast. Dít contact met haar verloopt dan ook via een telefoon-app. „Mooi dat dit ontdekt is, want er kan nu meer worden gevonden als deze twee ziekten sámen worden onderzocht. Schizofrenie komt veel vaker voor, daardoor zijn er wereldwijd veel meer genetische gegevens die nu ook kunnen worden getoetst op ALS.”
Al eerder bestond het vermoeden van een genetische overlapping. Die was gebaseerd op kleiner onderzoek bij zo’n 200 families met ALS. Ook daarin werden meer mensen met schizofrenie gevonden dan verwacht. Genetische samenhang tussen schizofrenie en andere neuro-psychiatrische aandoeningen zoals bipolaire stoornis is eerder aangetoond.
Bron: Telegraaf.
